Sert Güçten Yumuşak Güce Kıbrıs Barış Harekâtı Sonrasında Yürütülen Kamu Diplomasisi
Anahtar Kelimeler:
Yumuşak Güç, Sert Güç, Akıllı Güç, Kamu Diplomasisi, Kıbrıs Barış HarekâtıÖzet
Uluslararası siyasette güç, uzun yıllar boyunca askeri kapasite ve ekonomik tahakküm gibi sert güç unsurları üzerinden tanımlanmıştır. Ancak çağdaş uluslararası siyasette devletlerin ve devlet dışı aktörlerin etkili olabilmesi için yalnızca zorlayıcı araçlarla değil; kültürel etki, siyasi değerler ve toplumsal çekicilik gibi yumuşak güç unsurlarıyla da işe koyulmaya başlanmıştır. Bu noktada Joseph Nye’in geliştirdiği yumuşak güç kavramı, bir ülkenin başka bir ülkenin kamuoyunu istediği doğrultuda zorlamadan, cazibesini kullanarak rıza yoluyla ikna edebilme yeteneğini ifade ederken; bu anlayışın daha gelişmiş bir formu olan akıllı güç, sert ve yumuşak gücün dengeli ve stratejik biçimde birlikte kullanılması gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu çerçevede kamu diplomasisi, yumuşak gücün önemli bir aracı olarak, devletlerin dış kamuoyunu yönlendirme, tanıtma ve uluslararası imajını şekillendirme çabalarını kapsamaktadır. 1974 yılında gerçekleştirilen Kıbrıs Barış Harekâtı, başlangıçta sert güce dayalı bir askeri müdahale olsa da sonrası dönemde uluslararası kamuoyundaki olumsuz algıyı değiştirmek amacıyla yumuşak güç araçlarına başvurulmuş, akıllı güç stratejileri geliştirme ve kamu diplomasisi çabaları öne çıkmıştır. Harekât, Garanti Antlaşması’ndan doğan meşru müdahale hakkı doğrultusunda Kıbrıs Türk toplumunu Rum saldırılarına karşı korumak ve Kıbrıs’taki Anayasal düzeni yeniden tesis etmek amacıyla gerçekleştirilmiş olsa da özellikle Kıbrıs’a düzenlenen ikinci harekatla birlikte Batılı ülkelerde Türkiye aleyhine güçlü bir kamuoyu oluşmuştur. Bu çalışmanın sorunsalı, Türkiye’nin Kıbrıs Harekâtı sonrası dış politikasında sert güçten yumuşak güce nasıl bir geçiş yaptığı ve bu süreçte kamu diplomasisini nasıl kullandığıdır. Çalışmanın amacı, Bülent Ecevit’in liderliğinde şekillenen bu diplomatik dönüşümün, kamu diplomasisi uygulamaları ve yumuşak güç stratejileri bağlamında analiz edilmesidir. 1974-75 yılları arasını kapsayan bu değerlendirmede, dönemin sınırlılıkları çerçevesinde devlet dışı aktörlerin eksikliği nedeniyle Ecevit’in basın açıklamaları, meclis konuşmaları ve uluslararası medya ile kurduğu iletişim odak noktası olarak ele alınmıştır.
Referanslar
Aksu, Fulya. “Kamu Diplomasisi: Kavramlar, Yaklaşımlar ve Uygulamalar.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (Özel Sayı) (2024): 211-230.
Armaoğlu, Fahir. Türk Siyasi Tarihi. İstanbul: Kronik Kitap, 2023.
Armitage, Richard L., Joseph S. Nye. “A Smarter, More Secure America.” içinde a Report of the CSIS Commission on Smart Power. ed. Richard L. Armitage and Joseph S. Nye. Washington: CSIS Center For Strategic & International Studies, 2007.
Cull J. Nicholas. Public Diplomacy: Lessons From the Past. Los Angeles: Figueroa Press, 2009.
Çavuş, Tuba. “Dış Politikada Yumuşak Güç Kavramı ve Türkiye’nin Yumuşak Güç Kullanımı.” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 2 (2012): 23-37.
Çemrek, Murat, Fatma. Zehra Atıcı. “Yumuşak Güç ve Akıllı Güç Dengesinde Kamu Diplomasisi İçin Yeni Bir Yol: İnsani Diplomasi.” içinde Kuramdan Uygulamaya İnsani Diplomasi. ed. Hafize Zehra Kavak, 211-234. İstanbul: Kızılay Kültür Sanat Yayınları, 2023.
Eren, Erdem. “Türkiye - Bosna Hersek İlişkilerinin Akıllı Güç Perspektifinde Analizi.” içinde 4th International Balkan Studies Congress Proceedings. ed. Sevba Abdula ve Elif R. Nazim, 183-204. (Sarajevo, Bosnia and Herzegovina: IDEFE-BSF, 2024.
Gölçük, Rıdvan. “Kültürel Diplomasi: Her Şeyi Temizler Mi?.” içinde Kültür. Sanat. Yönetim. ed. Marcus Graf ve Ali Güney, 53-65. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022.
Hale, William. Türk Dış Politikası 1974-2000. Çeviren Petek Demir. İstanbul: Mozaik Yayınları, 2003.
Hiresoğlu, Fazlı. “Kıbrıs Barış Harekatında Türk Hava Kuvvetleri (1974).” Turkish Academic Research Review, 8, 3 (2023): 1267-1279.
İletişim Başkanlığı. Kamu Diplomasisi Nedir?. İstanbul: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları, 2022.
Kapucu, Davud. “1974 Kıbrıs Hava Harekatı.” Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 4, 2 (2020): 82-104.
Kavoğlu, Samet, Ergün Köksoy. “Yumuşak Güç ve Kamu Diplomasisine Karşılaştırmalı Bir Bakış: Rusya ve Ukrayna Üzerine Bir İnceleme.” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 2 (2024): 788-804.
Keser, Ulvi. Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs Barış Harekatı: 1974. Ankara: Pulat Basımevi, 2013b.
Keser, Ulvi. Kızılay Belgeleri Işığında Kıbrıs: 1963-1974. Ankara: Pulat Basımevi, 2013a.
Kılıçoğlu, Gökmen, Ayhan Nuri Yılmaz. “Bir Kamu Diplomasisi Kurumu Olarak TİKA’nın Ak Parti Döneminde Kullanılması.” Türk Dünyası Araştırmaları, 116, 229 (2017): 171-182.
Kılıçoğlu, Gökmen, Ayhan Nuri Yılmaz. “Kendi Hikayeni Anlatmak: Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye’nin Kamu Diplomasisi.” içinde Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Türk Dış Politikası ve Milli Güvenlik. ed. Yalçın Sarıkaya, 109-147. Ankara: TASAV, 2023.
Kılıçoğlu, Gökmen, Ayhan Nuri Yılmaz. “Türkiye Rusya İlişkilerine Farklı Bir Bakış: Türkiye’nin Rusya Üzerindeki Yumuşak Gücü.” PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 3 (2019): 209-227.
Koyuncuoğlu, İlter. “Avrupa Birliği’nin Genişleme Sürecinde Kıbrıs.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, 2000.
Nye, Joseph. S. Yumuşak Güç. çeviren Reyhan İnan-Aydın. İstanbul: Serbest Akademi, 2023.
Oran, Baskın. Türk Dış Politikası 1. Cilt. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
Özdemir, Haluk. “Uluslararası İlişkilerde Güç: Çok Boyutlu Bir Değerlendirme.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63, 3 (2008): 113-144.
Özel, Cengiz. “Yumuşak Güce Bütünsel Bakış.” Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7, 1 (2018): 1-27.
TBMM. Tutanak Dergisi, Birleşim 4, Toplantı 13, c. 13 (23.07.1974): 13-54.
TBMM. Tutanak Dergisi, Dönem 4, Toplantı 1, c. 1 (01.02.1974): 347-365.
Üçler, Ertuğrul. Kıbrıs Çıkartması. İstanbul: Yeniyüzyıl Yayınları, 2009.
Yapıcı, Utku. “Yumuşak Güç Ölçülebilir Mi?.” Uluslararası İlişkiler Dergisi, 12, 47 (2015): 5-25.
Yılmaz, Ayhan Nuri, Gökmen Kılıçoğlu. “Avrupa Birliği’nin Yumuşak Güç Kullanımı ve Diğer Ülkeler Üzerindeki Olumlu Etkisi.” Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8, 15 (2017): 83-118.
Yılmaz, Ayhan Nuri, Gökmen Kılıçoğlu. “Balkanlar’da YTB ve TİKA’nın Türk Kamu Diplomasisi Kurumları Olarak Faaliyetleri ve Türkiye’nin Bölgedeki Yumuşak Gücüne Etkileri.” Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 2 (2017b): 115-131.
Yılmaz, Sait. “Yumuşak Güç ve Evrimi.” Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, 12 (2011): 31-36.
https://ytb.gov.tr/haberler/barisin-teminati-kibris-baris-harekati Erişim tarihi: 05.05 2025.
https://www.mfa.gov.tr/kibris-meselesinin-tarihcesi_-bm-muzakerelerinin-baslangici.tr.mfa Erişim tarihi: 14.05.2025.
https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 15.05.2025.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Siyaset Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıtır.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/legalcode.tr
